🐱 زمان و روش حمام کردن گربه (راهنمای کامل و کاربردی برای صاحب‌ها)

خیلی از صاحب‌ها فکر می‌کنند گربه مثل سگ نیاز به حمام‌های منظم دارد، اما واقعیت این است که بیشتر گربه‌ها استاد تمیز کردن خودشان هستند و اگر سالم و خانگی باشند، شاید اصلاً به حمام دوره‌ای نیاز نداشته باشند.

با این حال، دانستن این‌که چه زمانی واقعاً لازم است گربه را حمام کنیم و چطور این کار را بدون استرس و آسیب انجام دهیم، برای هر صاحب گربه ضروری است.

در این مقاله به‌طور کامل درباره دو سؤال اصلی صحبت می‌کنیم:

1. چه زمانی و هر چند وقت یک‌بار باید گربه را حمام کنیم؟

2. روش صحیح و مرحله‌به‌مرحله حمام کردن گربه چیست؟

⏰ آیا گربه‌ها واقعاً به حمام نیاز دارند؟

به‌طور کلی:

• گربه‌های سالم و خانگی، با لیس‌زدن مرتب بدن خودشان را تمیز نگه می‌دارند.

• حمام بیش از حد، می‌تواند چربی‌های طبیعی پوست و مو را از بین ببرد و باعث خشکی، خارش و حساسیت شود.

بنابراین، بیشتر منابع دامپزشکی توصیه می‌کنند:

«گربه را فقط وقتی حمام کنید که واقعاً نیاز باشد؛ نه طبق عادت هفتگی یا ماهانه ثابت.»

🗓 هر چند وقت یک‌بار گربه را حمام کنیم؟

فرکانس حمام بستگی به چند عامل دارد: محیط زندگی، نوع مو، سن، بیماری و توانایی خودگِرومینگ (لیس‌زدن بدن).

۱) گربه خانگی (کاملاً داخل خانه)

• معمولاً نیازی به حمام منظم ندارد؛ مگر وقتی واقعاً کثیف شده باشد، بوی بد گرفته باشد یا مشکل پوستی/انگلی داشته باشد.

• اگر حتماً می‌خواهی هر از گاهی حمامش کنی، برای بیشتر گربه‌های سالم هر ۳ تا ۶ ماه یک‌بار کافی است. 

۲) گربه نیمه‌آزاد یا گربه‌ای که بیرون هم می‌رود

• ممکن است در خاک، روغن، گل و… غلط بزند و خودش نتواند کاملاً تمیز شود.

• بسته به وضعیت، هر ۴–۶ هفته یک‌بار یا وقتی به‌طور واضح کثیف است، می‌توان حمام کرد.

۳) گربه‌های پُرمو (لانگ‌هیر مثل پرشین)

• اگر مرتب برس نشوند، موها گره می‌خورد و چربی و گرد و غبار بیشتری نگه می‌دارد.

• معمولاً توصیه می‌شود هر ۱–۲ ماه یک‌بار همراه با برس کشیدن منظم حمام شوند.

۴) گربه‌های بی‌مو (مثل اسفینکس)

• پوست این نژادها چربی بیشتری تولید می‌کند و چون مو ندارند، چربی به پارچه‌ها و مبل منتقل می‌شود.

• اغلب منابع پیشنهاد می‌کنند حدوداً هفته‌ای یک‌بار حمام شوند.

۵) گربه‌های بیمار، چاق یا خیلی مسن

• ممکن است نتوانند بدن‌شان را به‌خوبی لیس بزنند (مثلاً نرسیدن به بعضی نقاط بدن). 

• در این موارد، با نظر دامپزشک می‌توان حمام‌های منظم‌تر یا حمام‌های دارویی انجام داد. 

🧪 چه شرایطی «حتماً» حمام لازم دارد؟

حتی اگر گربه‌ات خانگی و تمیز است، در این موارد حمام ضروری است:

• تماس با مواد سمی، روغن موتور، رنگ، چسب، بنزین و…

• آلودگی شدید به خاک، گل، فضولات و…

• وجود کک، شپش، قارچ یا مشکلات پوستی با تجویز شامپوی دارویی دامپزشک 

• آلرژی شدید صاحب یا افراد خانواده نسبت به مو و شوره گربه (در این حالت دامپزشک ممکن است حمام منظم را بخشی از کنترل آلرژی توصیه کند).

🧴 قبل از حمام: آماده‌سازی گربه و محیط

هرچه آماده‌تر باشی، حمام برای گربه کم‌استرس‌تر می‌شود.

وسایل مورد نیاز

• شامپوی مخصوص گربه (نه شامپوی انسان و نه مایع ظرفشویی)

• کاسه یا دوش دستی برای آب‌کشی

• دو یا سه حوله خشک و نرم

• زیرپایی/مَت ضد لغزش برای کف وان، تشت یا سینک

• برس مناسب (برای گره‌زدایی قبل از حمام)

• تشویقی خوش‌طعم برای بعد از حمام

• اگر گربه خیلی می‌ترسد: کمک یک نفر دیگر

آماده‌سازی گربه

1. ناخن‌ها را کوتاه کن تا اگر استرس گرفت، کم‌تر آسیب بزنی/ببینی.

2. موها را برس بکش تا گره‌های درشت باز شود؛ گره خیس، سفت‌تر و دردناک‌تر می‌شود.

3. چند دقیقه قبل از حمام به او تشویقی بده و در محیط آرام و بدون سر و صدا قرارش بده.

آماده‌سازی محیط

• از تشت، وان کوچک یا سینک استفاده کن؛ کنترل گربه در فضای کوچک آسان‌تر است.

• آب را در حد ولرم تنظیم کن؛ نه سرد و نه داغ (تقریباً دمای بدن).

• حدوداً ۳–۴ سانتی‌متر (چند انگشت) آب کف ظرف کافی است؛ نیازی نیست گربه تا گردن در آب باشد.

🚿 روش حمام کردن گربه – مرحله به مرحله

مرحله ۱: آرام وارد کردن گربه در محل حمام

گربه را به‌آرامی و از پهلو/پشت بغل کن و کم‌کم داخل تشت یا سینک قرار بده. سعی کن:

• سر و صدا و حرکات ناگهانی نداشته باشی

• با صدای آرام با او صحبت کنی

• اگر لازم است، از شخص دوم بخواه گربه را ملایم نگه دارد

مرحله ۲: خیس کردن بدن (به‌جز سر)

با لیوان یا دوش دستی، از کمر به پایین شروع کن و به‌آرامی آب را روی موها بریز؛ سعی کن:

• از صورت، گوش‌ها و داخل بینی دوری کنی

• آب را مستقیم روی صورت نگیری (برای صورت بعداً از دستمال خیس استفاده می‌کنیم) 

مرحله ۳: زدن شامپو

شامپوی مخصوص گربه را طبق توضیحات روی بسته رقیق کن (اگر نوشته شده) و:

• از گردن تا دم را به‌آرامی ماساژ بده

• شکم و زیر بغل‌ها را با ملایمت بشور

• از فشار زیاد یا چنگ‌زدن موها خودداری کن تا گره نخورد

برای صورت، فقط از یک دستمال نرم و کمی مرطوب استفاده کن؛ بدون شامپو، و خیلی مراقب چشم‌ها و گوش‌ها باش.

مرحله ۴: آب‌کشی کامل

آب‌کشی مهم‌ترین مرحله است؛ چون باقی ماندن شامپو روی پوست باعث خارش و حساسیت می‌شود.

• آب ولرم را از کمر به سمت دم و پهلوها بریز

• مطمئن شو هیچ کف قابل‌مشاهده‌ای روی بدن نمانده

• اگر موها بلند است، یک دور اضافه آب‌کشی کن تا مطمئن شوی شامپو کاملاً خارج شده است

مرحله ۵: خشک‌کردن

بلافاصله گربه را از تشت خارج کن و در یک حوله ضخیم بپیچ:

• به‌آرامی فشار بده تا آب اضافی گرفته شود (موها را نمال)

• در محیط گرم و بدون باد قرارش بده

• اگر گربه با سشوار صدادار مشکل ندارد، با باد خیلی ملایم و دور و درجه ولرم می‌توان کمک به خشک شدن کرد؛ اما بسیاری از گربه‌ها از سشوار می‌ترسند و همان حوله کافی است.

در پایان، حتماً به او تشویقی بده تا حمام را با تجربه‌ای مثبت به یاد بیاورد.

⚠️ کارهایی که نباید هنگام حمام گربه انجام دهیم

• استفاده از شامپو یا صابون انسان، مایع ظرفشویی یا شوینده قوی

  • این محصولات pH پوست گربه را به‌هم می‌زنند و می‌توانند باعث سوزش و خشکی شوند.

• گرفتن سر گربه زیر دوش مستقیم

• فریاد زدن، عجله کردن یا هل دادن گربه داخل آب

• حمام کردن مکرر (مثلاً هر هفته) برای گربه عادی و سالم

  • شست‌وشوی زیاد، چربی طبیعی پوست را از بین می‌برد و حتی ممکن است ریزش مو و خارش شدید ایجاد کند.

• حمام دادن گربه بسیار ترسیده یا تهاجمی بدون کمک شخص دوم یا بدون مشورت دامپزشک

🧼 حمام‌های دارویی و شرایط خاص

در بعضی شرایط، دامپزشک ممکن است شامپوی دارویی یا دوره حمام درمانی تجویز کند، مثلاً برای:

• عفونت‌های قارچی پوست

• شوره شدید، چربی خیلی زیاد یا حساسیت

• کک، شپش یا انگل‌های پوستی خاص

در این موارد:

• حتماً طبق دستور دامپزشک (مدت زمان روی بدن ماندن شامپو، تعداد دفعات در هفته و مدت دوره) عمل کن

• هرگز خودسرانه از شامپوهای قوی یا انسانی استفاده نکن—even اگر تبلیغ «برای حیوانات هم خوب است» دیده باشی

❓ سوالات متداول درباره زمان و روش حمام کردن گربه

۱) اگر گربه‌ام خیلی از آب می‌ترسد، چکار کنم؟

می‌توانی به‌جای حمام کامل، از اسپری‌های خشک، فوم تمیزکننده یا دستمال مرطوب مخصوص گربه استفاده کنی و فقط در شرایط اضطراری سراغ حمام کامل بروی. معرفی و فروش این محصولات را می‌توانی در سایتت کنار این مقاله قرار بدهی.

۲) آیا بچه‌گربه را می‌شود حمام کرد؟

اگر خیلی کثیف یا آلوده نشده، بهتر است تا بعد از پایان واکسیناسیون اولیه صبر کنی و فقط از دستمال مرطوب مخصوص استفاده کنی. در موارد اضطراری، با آب ولرم، در محیط کاملاً گرم، خشک‌کردن کامل و مشورت دامپزشک این کار را انجام بده.

۳) اگر فقط دست‌ها و پاهای گربه کثیف شده باشد، لازم است حمام کامل بدهم؟

نه؛ می‌توانی فقط همان قسمت را در یک تشت کوچک بشوری یا با دستمال مرطوب مخصوص تمیز کنی. فقط مراقب باش شوینده‌ای که استفاده می‌کنی مخصوص حیوانات باشد.

۴) بعد از حمام، لرزیدن یا لیس‌زدن زیاد طبیعی است؟

کمی لرزیدن در چند دقیقه اول طبیعی است، اما اگر لرز طولانی شد، یعنی محیط خیلی سرد است. گربه باید در اتاق گرم و بدون باد کامل خشک شود. لیس‌زدن هم برای مرتب‌کردن موهای خیس طبیعی است؛ اما اگر به خود زدن شدید، قرمزی یا خارش دیدی، ممکن است حساسیت به شامپو باشد.

۵) اگر خودم نمی‌توانم گربه را حمام کنم چه کار کنم؟

می‌توانی از پت‌شاپ‌ها و سالن‌های تخصصی گِرومینگ کمک بگیری که تجربه کار با گربه‌های استرسی را دارند و از ابزار و محصولات حرفه‌ای استفاده می‌کنند.

اگر به‌دنبال خرید شامپو مخصوص گربه، اسپری تمیزکننده، برس، حوله و دیگر لوازم بهداشتی گربه هستید، می‌توانید همه آن‌ها را با تنوع بالا و امکان خرید تکی و خرید عمده پت‌شاپ از فروشگاه اینترنتی «عالم‌پت» تهیه کنید.